Εράνισμα προσωπικών δεδομένων – 19/2022

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα “Εστία”
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 15/09/2022

Αιμίλιος Κορωναίος
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
LL.M. (mult.), CIPP/E, CIPM

Κυβερνοασφάλεια – «Ψάρεμα»

Οδηγίες εξέδωσε η Εθνική Αρχή Κυβερνοασφάλειας για την πρόληψη επιθέσεων τύπου «ηλεκτρονικού ψαρέματος» μέσω σύντομων μηνυμάτων κειμένου («SMS»), το καλούμενο «smishing». Σύμφωνα με αυτές, το «smishing» συνιστά μορφή απόπειρας ηλεκτρονικής απάτης με τη χρήση κινητού τηλεφώνου. Στην εν λόγω επίθεση το θύμα λαμβάνει ένα «SMS» από αποστολέα ο οποίος υποδύεται μια δήθεν αξιόπιστη οντότητα, οργανισμό ή πρόσωπο. Το «SMS» είναι σύντομο και περιέχει ένα σύνδεσμο («link»). Πατώντας σε αυτό, ο ανυποψίαστος χρήστης πραγματοποιεί λήψη στη συσκευή του κακόβουλου λογισμικού («malware») ή ανακατευθύνεται σε παραπλανητική ιστοσελίδα («malicious website»), όπου του ζητείται να καταχωρήσει δεδομένα του, π.χ. κωδικούς, στοιχεία ταυτότητας ή διαβατηρίου, τραπεζικού λογαριασμού και τραπεζικής κάρτας. Όπως υπογραμμίζεται, πρώτη γραμμή άμυνας των πολιτών αποτελεί η επίδειξη μεγάλης προσοχής.

Κύπρος – Σχολική επιστροφή

«Κυβερνοασφάλεια και επιστροφή στα θρανία». Έτσι τιτλοφορείται το ενημερωτικό σημείωμα της Αρχής Ψηφιακής Ασφάλειας για τους κινδύνους στο διαδίκτυο και τα προτεινόμενα μέτρα προστασίας στο πλαίσιο της έναρξης της σχολικής χρονιάς. Ως προς τα προστατευτικά μέτρα, τα παιδιά ενθαρρύνονται ιδίως να: α) δημιουργούν μεγάλους, ισχυρούς και μοναδικούς κωδικούς πρόσβασης, τηρώντας τους μυστικούς, β) μη δίδουν προσωπικά στοιχεία, όπως ηλεκτρονική διεύθυνση, διεύθυνση οικίας ή σχολείου, καθώς και αριθμό τηλεφώνου κατά τις διαδικτυακές συζητήσεις, γ) μη δημοσιεύουν φωτογραφίες ή βίντεο χωρίς την άδεια των γονέων τους, δ) μην ανοίγουν ηλεκτρονικά μηνύματα τα οποία λαμβάνουν από αγνώστους, ε) μη συναντούν αγνώστους από το διαδίκτυο και στ) ελέγχουν άγνωστους συνδέσμους («links»).

Η.Π.Α. – Τεχνολογία «αντί-πάρτι»

Το Κέντρο Πληροφόρησης για το Ηλεκτρονικό Απόρρητο («Electronic Privacy Information Center»), αμερικανική οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, με επιστολή του προς την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου («Federal Trade Commission»), προειδοποιεί για πιθανούς κινδύνους εξαιτίας της πρόσφατης ανακοίνωσης μεγάλης εταιρείας περί εφαρμογής ειδικού αλγορίθμου κατά των πάρτι. Σε αυτήν την εξαγγελία προέβη εταιρεία η οποία είναι υπεύθυνη για τη λειτουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας ενοικίασης καταλυμάτων. Η επίμαχη τεχνολογία θα καταστήσει εφικτό τον εντοπισμό και τον αποκλεισμό από ενδεχόμενη ενοικίαση προσώπων τα οποία θα χαρακτηρίζονται ως «ύποπτα» διοργάνωσης ομαδικής διασκέδασης άνευ αδείας στο κατάλυμα, με αποτέλεσμα να στερούνται τη δυνατότητα κράτησης. Στην επιστολή σημειώνεται ότι δεν έχουν γνωστοποιηθεί περαιτέρω στοιχεία και παραμένει ασαφές αν το εν λόγω αυτοματοποιημένο σύστημα θα οδηγεί σε δίκαια αποτελέσματα.

Νέα Ζηλανδία – Φωτογραφίες

H ανεξάρτητη αρχή εποπτείας της αστυνομίας και η αρχή προστασίας δεδομένων προέβησαν σε δημοσιοποίηση των πορισμάτων τους σχετικά με τον τρόπο συμπεριφοράς των αστυνομικών κατά τη φωτογράφηση πολιτών. Κατά την έκθεσή τους, η αστυνομία πάσχει από μια γενικότερη έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με το εφαρμοστέο νομικό πλαίσιο, με αποτέλεσμα αστυνομικοί σε τακτική βάση να λαμβάνουν, χρησιμοποιούν και αποθηκεύουν φωτογραφίες, ενώ αυτό δεν είναι νόμιμο. Επιπροσθέτως, χιλιάδες φωτογραφίες πολιτών είχαν αποθηκευτεί σε κινητά τηλέφωνα αστυνομικών, ή παρά το ότι μεταφέρθηκαν σε πληροφοριακό σύστημα της αστυνομίας, δεν είχαν καταστραφεί, ενώ δεν συνέτρεχε λόγος τήρησής τους.

Νορβηγία – Παρακολούθηση εργαζομένων

Έρευνα για τα σύγχρονα εργαλεία παρακολούθησης εργαζομένων πραγματοποίησε η εποπτική αρχή. Κατά τις διαπιστώσεις της, το 55% των ερωτηθέντων εργαζομένων απήντησε ότι είχε «μικρή», «πολύ μικρή» ή «καμία» γνώση σχετικά με το σύνολο της επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων τους, στην οποία προβαίνει ο εργοδότης τους. Το δε 7% αυτών δήλωσε ότι είχαν ενδείξεις πως ο εργοδότης τους παρακολούθησε ή παρακολουθεί τις ιστοσελίδες τις οποίες επισκέπτονται. Περαιτέρω, το 3% αυτών αντελήφθησαν ότι ο εργοδότης τους είχε πρόσβαση στον ηλεκτρονικό υπολογιστή ή στην ηλεκτρονική διεύθυνσή τους. Σύμφωνα με τις σχετικές επισημάνσεις, οι εργοδότες έχουν πλέον τη δυνατότητα, χάρη στα προηγμένα τεχνολογικά μέσα, να συλλέγουν μεγάλο όγκο πληροφοριών για τις ψηφιακές δραστηριότητες των εργαζομένων τους.

Ρωσία – Μητρώο συγκαταθέσεων

Τη δημιουργία ειδικού μητρώου το οποίο θα περιλαμβάνει τους οργανισμούς προς τους οποίους έχουν συγκατατεθεί οι πολίτες για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων τους, λ.χ. τράπεζες και δημόσιους φορείς, προτείνει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης της χώρας. Οι χρήστες του θα μπορούν να έχουν συγκεντρωτική εικόνα όλων των οργανισμών στους οποίους χορήγησαν τη συγκατάθεσή τους, τον χρόνο κατά το οποίο το εν λόγω γεγονός έλαβε χώρα και τα προσωπικά δεδομένα τους τα οποία τυγχάνουν επεξεργασίας. Θα δύνανται επίσης μέσω της σχετικής πλατφόρμας να ανακαλούν τη συγκατάθεσή τους, αλλά και να ελέγχουν τη διαγραφή των προσωπικών δεδομένων τους. Το ειδικό μητρώο θα ενημερώνεται αυτόματα για κάθε νέα συγκατάθεση την οποία οι πολίτες θα δίδουν.