Εράνισμα προσωπικών δεδομένων – 13/2023

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα “Εστία”
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 13/07/2023

Αιμίλιος Κορωναίος
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
LL.M. (mult.), CIPP/E, CIPM, CIPT, FIP

Α.Π.Δ.Π.Χ. – Νομική Σχολή

Μνημόνιο Συνεργασίας υπογράφηκε μεταξύ της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) και της Νομικής Σχολής Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το Μνημόνιο υπεγράφη από τον Πρόεδρο της Αρχής κ. Κωνσταντίνο Μενουδάκο και τον Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής καθηγητή κ. Λίνο-Αλέξανδρο Γ. Σισιλιάνο. Η ΑΠΔΠΧ και η Νομική Σχολή συμφώνησαν να συνεργαστούν ενεργά με στόχο την από κοινού προώθηση της εκπαιδευτικής, ερευνητικής και εν γένει επιστημονικής δράσης τους, προς όφελος της ενημέρωσης και της διαρκούς επιμόρφωσης του δυναμικού τους σχετικά με το δίκαιο των προσωπικών δεδομένων. Οι κ.κ. Μενουδάκος και Σισιλιάνος δήλωσαν, μεταξύ άλλων, ότι η έναρξη συστηματικής συνεργασίας και η ενίσχυση των δεσμών μεταξύ των δύο φορέων θα αποφέρει οφέλη για την πιο αποτελεσματική εκπλήρωση της αποστολής τους.

Κύπρος – Ψηφιοποίηση

Ανακοίνωση εξέδωσε το Γραφείο Επιτρόπου για την Προστασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα αναφορικά με σχετικά θέματα επικαιρότητας τα οποία απασχολούν το κοινό, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το ζήτημα της ψηφιοποίησης υπηρεσιών. Ως προς αυτό, επισημαίνεται ότι οι τεχνολογικές λύσεις που εφαρμόζονται πρέπει να είναι σύμφωνες με τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων. Αν οι πολίτες εξαναγκάζονται να δίνουν την διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου άλλου προσώπου, λ.χ. για να λαμβάνουν ή να πληρώνουν ένα λογαριασμό κοινής ωφελείας, αυτό παραβιάζει τον Γενικό Κανονισμό. Επίσης, δεν μπορεί να απαιτείται από αυτούς να έχουν διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, ώστε να λάβουν μία υπηρεσία. Αντίθετα, στους πολίτες πρέπει να παρέχονται και εναλλακτικές λύσεις, καθώς ορισμένοι δεν έχουν ψηφιακές δεξιότητες, ενώ άλλοι δεν διαθέτουν πρόσβαση στο διαδίκτυο από την οικία τους.

Δ.Ε.Ε. – Δελτία ταυτότητας

Νόμιμη είναι κατά τη Γενική Εισαγγελέα του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.) L. Medina η υποχρεωτική συλλογή και αποθήκευση δακτυλικών αποτυπωμάτων σε δελτία ταυτότητας, χωρίς αυτή να συνιστά αδικαιολόγητο περιορισμό του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής έναντι της επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων. Πρόκειται για μη δεσμευτικές προτάσεις σε εκκρεμή υπόθεση ενώπιον του ΔΕΕ, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της Γενικής Εισαγγελέως. Σημείο εκκίνησης της υπόθεσης αποτέλεσε η αίτηση Γερμανού πολίτη σε δήμο της Γερμανίας για έκδοση νέου δελτίου ταυτότητας χωρίς την ενσωμάτωση των δακτυλικών αποτυπωμάτων του στο μικροκύκλωμά της. Και αυτό, παρά την πρόβλεψη της οικείας ενωσιακής νομοθεσίας για υποχρέωση ενσωμάτωσης σε όλα τα νεοεκδιδόμενα από τα κράτη μέλη δελτία ταυτότητας – σε μέσο αποθήκευσης υψηλής ασφάλειας – εικόνας των δακτυλικών αποτυπωμάτων του κατόχου του δελτίου ταυτότητας. Κατόπιν της απόρριψης της εν λόγω αίτησης από τον δήμο, η υπόθεση ήχθη ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού πρωτοδικείου, το οποίο αποφάσισε την αποστολή σειράς συναφών προδικαστικών ερωτημάτων στο ΔΕΕ.

Ιταλία – Νεκροταφείο

Πρόστιμα ύψους 176.000 ευρώ και 239.000 ευρώ αντίστοιχα επέβαλε η εποπτική αρχή σε δημοτική αρχή και εταιρεία αυτής για την κοινολόγηση προσωπικών δεδομένων γυναικών οι οποίες υποβλήθηκαν σε άμβλωση. Κατά τις οικείες διαπιστώσεις, ο τοπικός φορέας παροχής υπηρεσιών υγείας διαβίβαζε έγγραφα με τα δεδομένα ταυτοποίησης των εν λόγω γυναικών στη δημοτική εταιρεία διαχείρισης νεκροταφείων. Αυτή κατέγραφε τα προσωπικά δεδομένα στα οικεία μητρώα, καθιστώντας εφικτή την εύρεση όλων των γυναικών οι οποίες είχαν υποβληθεί σε άμβλωση σε όλα τα νοσοκομεία της περιοχής. Προχωρούσε δε στη συνέχεια στην αναγραφή αυτών επί των σταυρών οι οποίοι τοποθετούνταν στους τάφους των εμβρύων. Η πρακτική αυτή ερχόταν, μεταξύ άλλων, σε αντίθεση με τη νομοθεσία η οποία προβλέπει ότι στους τάφους αναγράφονται μόνο τα στοιχεία των θανόντων.

Ρωσία – Βιομετρική αναγνώριση

Απόφαση κατά της Ρωσίας εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για παραβίαση του άρθρου 8 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), το οποίο αφορά το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής, και παραβίαση του άρθρου 10 αυτής, το οποίο αφορά την ελευθερία έκφρασης. Η υπόθεση αφορούσε τη φερόμενη χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου από τις αρχές για την ταυτοποίηση, εντοπισμό, σύλληψη και επιβολή διοικητικού προστίμου σε διαδηλωτή. Αυτό φαίνεται να επετεύχθη καταρχάς μέσω ανάλυσης δημοσιευθέντων φωτογραφιών και βίντεο σχετικά με την επίμαχη πράξη διαμαρτυρίας, ληφθέντων από μέσο κοινωνικής δικτύωσης, στη συνέχεια δε μέσω αξιοποίησης συστήματος καμερών στον υπόγειο της Μόσχας, τον οποίο χρησιμοποιούσε ο διαδηλωτής. Κατά το δικαστήριο, δεδομένου ότι επρόκειτο για ειρηνική διαμαρτυρία ενός διαδηλωτή, ο οποίος δεν είχε προκαλέσει κίνδυνο στη δημόσια τάξη ή ασφάλεια, η χρήση τεχνολογίας αναγνώρισης προσώπου για την περίπτωσή του ήταν ασύμβατη με τα ιδανικά και τις αξίες μιας δημοκρατικής κοινωνίας.