Εράνισμα προσωπικών δεδομένων – 12/2024

Πρώτη δημοσίευση: εφημερίδα “Εστία”
Ημερομηνία πρώτης δημοσίευσης: 13/06/2024

Αιμίλιος Κορωναίος
Δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω
LL.M. (mult.), CIPP/E/US/C, CIPM, CIPT, FIP, CompTIA ITF+

ΕΛΑΣ – Διαδικτυακές εξετάσεις

Από την Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος σχηματίστηκε δικογραφία τακτικής διαδικασίας σε βάρος δύο ατόμων τα οποία κατηγορούνται για απάτη. Προηγήθηκε καταγγελία σύμφωνα με την οποία οι εμπλεκόμενοι πρότειναν σε αόριστο αριθμό χρηστών του διαδικτύου, μέσω δημόσιων διαφημίσεων σε ιστοσελίδα κοινωνικής δικτύωσης, την αντικατάσταση των ενδιαφερόμενων υποψηφίων, έναντι αμοιβής, σε διαδικτυακές – εξ αποστάσεως εξετάσεις για την απόκτηση πτυχίου γλωσσομάθειας αγγλικής γλώσσας διαφορετικών βαθμίδων. Υπόσχονταν μάλιστα απόλυτη επιτυχία σε αυτές. Τα ανωτέρω τέθηκαν υπόψη της αρμόδιας Εισαγγελίας Πρωτοδικών και παραγγέλθηκε η διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης. Ακολούθησε μεθοδική και εμπεριστατωμένη ψηφιακή και διαδικτυακή έρευνα. Μετά από ανάλυση των ηλεκτρονικών ιχνών και ψηφιακών δεδομένων τα οποία προέκυψαν, διακριβώθηκε η εμπλοκή των κατηγορούμενων στην υπόθεση. Η δικογραφία που σχηματίσθηκε υποβλήθηκε στην αρμόδια εισαγγελική αρχή.

ΗΠΑ – Νέα νομοθεσία

Η δέκατη όγδοη πολιτεία της χώρας με γενικό νομοθετικό πλαίσιο για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των καταναλωτών -και η έκτη για το 2024- έγινε η Μινεσότα, μετά τις Αϊόβα, Βιρτζίνια, Γιούτα, Ιντιάνα, Καλιφόρνια, Κεντάκι, Κολοράντο, Κονέκτικατ, Μέριλαντ, Μοντάνα, Νεμπράσκα, Νιου Τζέρσεϊ, Νιου Χάμσαϊρ, Ντέλαγουερ, Όρεγκον, Τενεσί και Τέξας. Ο νέος νόμος θα τεθεί σε εφαρμογή τον Ιούλιο του 2025. Θα αφορά οντότητες οι οποίες δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά στη Μινεσότα ή παράγουν προϊόντα / παρέχουν υπηρεσίες με αποδέκτες καταναλωτές αυτής. Για να κληθεί σε εφαρμογή απαιτείται να πληρούνται ορισμένα ποσοτικά κριτήρια σε σχέση με τον αριθμό των προσώπων των οποίων τα προσωπικά δεδομένα τυγχάνουν επεξεργασίας, αλλά και το ποσοστό των ακαθάριστων εσόδων της εμπλεκόμενης οντότητας από την πώληση προσωπικών δεδομένων.

Γαλλία – Παρακολουθήσεις Ι

Πλήθος αποφάσεων εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για ζητήματα παρακολουθήσεων. Η πρώτη εξ αυτών αφορούσε την παρακολούθηση της τηλεφωνικής γραμμής του γραφείου πρώην Προέδρου της Γαλλίας στο πλαίσιο δικαστικής έρευνας για τη χρηματοδότηση της προεκλογικής καμπάνιας του. Μεταξύ των συνομιλιών οι οποίες καταγράφηκαν περιλαμβανόταν και συνομιλία του εκπροσώπου τύπου του πρώην Προέδρου με τον διευθυντή περιοδικού και ιστοσελίδας επικαιρότητας. Το γεγονός των παρακολουθήσεων, αλλά και εκτενή αποσπάσματα της επίμαχης συνομιλίας δημοσιεύθηκαν ακολούθως σε βιβλίο. Στις παρακολουθήσεις έκανε μάλιστα αναφορά και άλλη ενημερωτική ιστοσελίδα. Κατόπιν τούτων, ο διευθυντής του περιοδικού και ιστοσελίδας επικαιρότητας, του οποίου η συνομιλία είχε αφενός καταγραφεί και αφετέρου διαρρεύσει, καθώς και η εταιρεία – ιδιοκτήτρια των δύο μέσων προσέφυγαν ενώπιον του Δικαστηρίου για παραβίαση των δικαιωμάτων τους. Η προσφυγή τους όμως απορρίφθηκε ως απαράδεκτη, δεδομένου ότι οι προσφεύγοντες δεν είχαν εξαντλήσει τα εγχώρια ένδικα μέσα.

Ιταλία – Παρακολουθήσεις ΙΙ

Η δεύτερη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αφορούσε την παρακολούθηση πέντε τηλεφωνικών γραμμών πρώην στελέχους της αστυνομίας και εγχώριας μυστικής υπηρεσίας, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας. Ο στόχος της παρακολούθησης είχε καταδικασθεί στο παρελθόν για εμπλοκή του με δράση της μαφίας. Οι παρακολουθήσεις αφορούσαν τη διερεύνηση νέας υπόθεσης δολοφονίας αστυνομικού, χωρίς όμως ο προσφεύγων να αποτελεί ύποπτο. Ακολούθησε έρευνα στην οικία του προσφεύγοντος και σε δύο άλλα ακίνητα τα οποία χρησιμοποιούσε, δεδομένου ότι από τις τηλεφωνικές παρακολουθήσεις είχε διαπιστωθεί η χρήση κτηρίων για την αποθήκευση εγγράφων. Την ημέρα δε της έρευνας ο προσφεύγων ενημερώθηκε για την μέχρι τότε παρακολούθησή του. Λόγω αυτών, προσέφυγε ενώπιον του Δικαστηρίου για παραβίαση των δικαιωμάτων του. Ως προς τις παρακολουθήσεις, το ΕΔΔΑ έκρινε ότι είχε παραβιασθεί το δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής ζωής του, καθώς η ιταλική νομοθεσία δεν παρείχε επαρκείς και αποτελεσματικές εγγυήσεις εναντίον καταχρήσεων σε σχέση με παρακολούθηση προσώπων τα οποία δεν αποτελούσαν ύποπτους ή κατηγορούμενους.

Πολωνία – Παρακολουθήσεις ΙΙΙ

Η τρίτη απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αφορούσε την προσφυγή πέντε Πολωνών, του Προέδρου του Δικηγορικού Συλλόγου της Βαρσοβίας και τεσσάρων εργαζόμενων / εμπειρογνωμόνων μη κυβερνητικών οργανώσεων, οι οποίοι θεωρούσαν ότι λόγω των επαγγελματικών και δημόσιων δραστηριοτήτων τους ήταν εξαιρετικά πιθανό να έχουν καταστεί στόχοι παρακολουθήσεων. Η προσφυγή αφορούσε την εγχώρια νομοθεσία κρυφών παρακολουθήσεων, η οποία κατά τους ισχυρισμούς τους δεν καθιστούσε, μεταξύ άλλων, εφικτή τη δυνατότητα άσκησης ενδίκων βοηθημάτων και μέσων κατά μέτρου κρυφής παρακολούθησης από πρόσωπο το οποίο θεωρούσε ότι αδίκως είχε υποβληθεί σε αυτή. Το Δικαστήριο έκρινε ότι εν προκειμένω συνέτρεχε πράγματι παραβίαση του δικαιώματος σεβασμού της ιδιωτικής ζωής, δεδομένου ότι η υπό εξέταση νομοθεσία δεν παρείχε ιδίως επαρκείς εγγυήσεις εναντίον της καταχρηστικής χρήσης του μέτρου και της αδικαιολόγητης παρέμβασης στην ιδιωτική ζωή του ατόμου.